Etapy przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej
Więcej
Ukryj
1
Kierownik: prof. dr hab. n. med. J. Rybakowski, Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w Poznaniu
Data nadesłania: 04-02-2014
Data ostatniej rewizji: 12-03-2014
Data akceptacji: 12-03-2014
Data publikacji: 25-12-2014
Autor do korespondencji
Ewa Ferensztajn
Kierownik: prof. dr hab. n. med. J. Rybakowski, Klinika Psychiatrii Dorosłych UM w Poznaniu, ul. Szpitalna 27/33, Poznań, 60-572 Poznań, Polska
Psychiatr Pol 2014;48(6):1127-1141
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W niniejszym artykule przedstawiono koncepcję etapów przebiegu (staging) choroby afektywnej jednobiegunowej (ChAJ), czyli depresji okresowej nawracającej. W poszczególnych podrozdziałach omówiono trzy najważniejsze aspekty tego zagadnienia: 1) Etapy (stadia) przebiegu ChAJ; 2) Stadia oporności depresji na leczenie i 3) Konwersję diagnostyczną ChAJ w chorobę afektywną dwubiegunową (ChAD). Zgromadzone w ostatnich latach dowody na tzw. neuroprogresję choroby, pozwoliły na opracowanie klasyfikacji, tzw. etapów przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej (staging) w oparciu o koncepcję allostazy i obciążenia allostatycznego. W przebiegu choroby dochodzi do zmian w zakresie układu neuroendokrynnego (głównie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, PPN) i odpornościowego, mechanizmów stresu oksydacyjnego, neuroprzekaźników, czynników neurotrofowych oraz zmian strukturalnych i funkcjonalnych mózgu. W pracy z 2007 roku Fava i Tossani rozwinęli koncepcję etapów przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej, przedstawiając model kontinuum pięciu następujących po sobie stadiów o określonych cechach klinicznych. W pracy przedstawiono koncepcję depresji lekoopornej i stadia lekooporności depresji w kontekście kilku modeli w tym zakresie. Ważnym elementem lekooporności depresji jest tzw. dwubiegunowość podprogowa związana ze słabszym działaniem leków przeciwdepresyjnych W przebiegu trwania choroby istnieje możliwość zmiany rozpoznania depresji okresowej na rozpoznanie choroby afektywnej dwubiegunowej. Badania przeprowadzone w tym zakresie wskazują, że częstość takiej konwersji diagnostycznej wynosi 1,5% populacji chorych na depresję w ciągu roku.