Objawy uzależnienia od ćwiczeń a zdrowie psychiczne w sytuacji wymuszonego ograniczenia treningów w trakcie największych restrykcji w związku z pandemią COVID-19 w Polsce
Więcej
Ukryj
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach,
Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych, Zakład Psychologii
2
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski w Katowicach, Katedra Psychiatrii Dorosłych, Klinika Rehabilitacji Psychiatrycznej
3
Oddział Dzienny Rehabilitacji Psychiatrycznej, Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
4
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Lekarski w Zabrzu, Katedra i Zakład Farmakologii
Data nadesłania: 27-11-2021
Data ostatniej rewizji: 05-02-2022
Data akceptacji: 07-03-2022
Data publikacji online: 28-02-2024
Data publikacji: 28-02-2024
Autor do korespondencji
Julia Wyszomirska
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach,
Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych, Zakład Psychologii
Psychiatr Pol 2024;58(1):153-168
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
W pracy opisano związek między nasileniem objawów uzależnienia od ćwiczeń, strategiami behawioralnymi w sytuacji ograniczonych możliwości trenowania a stanem zdrowia psychicznego osób ćwiczących.
Metoda:
W badaniu wzięło udział 391 uczestników, 286 kobiety (73,1%) i 105 mężczyzn (26,9%), w wieku od 18 do 68 lat. Badani po 17-19 dniach barier w rutynowych treningach spowodowanych największymi ograniczeniami COVID-19 w Polsce jednorazowo wypełniali ankietę online. Respondenci wypełniali polskie wersje Exercise Dependence Scale, Oceny Zdrowia Psychicznego (GHQ-28) oraz kwestionariusze umożliwiające zebranie danych demograficznych, klinicznych i dotyczących zachowań związanych z ćwiczeniami.
Wyniki:
Zmienne związane z uzależnieniem od ćwiczeń i niektóre odnoszące się do zmian behawioralnych są predyktorami zdrowia psychicznego, zwłaszcza w zakresie lęku, bezsenności i objawów somatycznych. Wszystkie wprowadzone zmienne odpowiadały za 27,4% do 43,7% zróżnicowania stanu zdrowia psychicznego badanych, w zależności od podskal GHQ. Łamanie reguł restrykcji przez trening na świeżym powietrzu chroniło przed objawami zaburzeń psychicznych, zwłaszcza w odniesieniu do objawów somatycznych (Beta=-0,23, p<0,001). Indywidualna ocena stresogenności sytuacji była predyktorem wyników we wszystkich podskalach GHQ, najsilniejszym dla objawów lęku i bezsenności (Beta=0,37, p<0,001).
Wnioski:
Osoby z cechami uzależnienia od ćwiczeń są narażone na pogorszenie samopoczucia podczas przymusowej abstynencji. Ponadto subiektywny poziom indukcji stresu w danej sytuacji jest ważną determinantą warunkującą dobrostan psychiczny, zwłaszcza nasilenie objawów depresyjnych. Osoby, które ignorują ograniczenia i oceniają stres jako niski, doświadczają niższych kosztów psychologicznych.