ARTICLE
Doświadczenie piętna przeniesionego wśród krewnych osób ze schizofrenią – badanie jakościowe
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej, Zakład Socjologii Medycyny
2
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Socjologii
Data nadesłania: 09-09-2019
Data ostatniej rewizji: 06-11-2019
Data akceptacji: 01-12-2019
Data publikacji online: 31-08-2021
Data publikacji: 31-08-2021
Autor do korespondencji
Anna Prokop-Dorner
Zakład Socjologii Medycyny, Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej
Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Psychiatr Pol 2021;55(4):835-850
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Celem badania było opisanie piętna doświadczanego przez osoby towarzyszące swoim krewnym chorującym na schizofrenię w Polsce.
Metoda:
W badaniu zastosowano triangulację czterech technik jakościowych: obserwacji uczestniczącej, analizy danych zastanych, wywiadów eksperckich i pogłębionych. Zebrany materiał został przeanalizowany zgodnie z modelem zaproponowanym przez M.B. Milesa i A.M. Hubermana.
Wyniki:
Rozwój schizofrenii u członka rodziny stanowi okoliczność wprowadzającą jego opiekunów w pole piętna. Bliscy krewni chorującego doświadczają dyskursywnej niewidoczności problemów zdrowia psychicznego, braku zrozumienia i empatii. Siatka stygmatyzujących przekonań na temat schizofrenii i psychiatrii oraz brak wskazówek społecznych jak postępować, prowadzą do rozwoju u opiekuna stałego poczucia niepewności i poczucia zagubienia. Błędne przekonania na temat zaburzeń psychicznych przekładają się na dystans i niechęć, których opiekunowie rodzinni doświadczają w relacjach z dalszymi krewnymi, sąsiadami czy znajomymi. Rozpowszechnienie nieprzychylnego dyskursu nt. chorób psychicznych stymuluje u opiekunów antycypację wykluczenia, wstyd i ukrywanie. Ponadto, opiekunowie w kontaktach z personelem psychiatrycznym często doświadczają lekceważenia ich potrzeb oraz pesymizmu terapeutycznego. Te komponenty pola piętna zagrażają realizacji tego, co ważne dla opiekunów i przyczyniają się do rozwoju ich pozycji niemocy.
Wnioski:
Artykuł prezentuje wyniki pierwszego badania jakościowego poświęconego opisaniu piętna przeniesionego doświadczanego przez krewnych osób ze schizofrenią w Polsce i omawia wpływ stygmatyzującego charakteru tej choroby na życie opiekunów rodzinnych. Zrozumienie społecznego kontekstu towarzyszenia chorującym na schizofrenię jest konieczne do lepszego zaspokajania potrzeb opiekunów rodzinnych i wypracowania skuteczniejszych modeli współpracy między personelem medycznym a rodziną pacjenta.