Cel pracy:
Celem niniejszego badania było określenie nasilenia lęku jako cechy i lęku jako stanu u pacjentów leczonych intensywną, krótkoterminową psychoterapią grupową z powodu zaburzeń nerwicowych i zaburzeń osobowości oraz analiza różnic nasilenia lęku zmierzonych na początku i na końcu terapii.

Metoda:
W badaniu wzięło udział 116 pacjentów (81 kobiet i 35 mężczyzn). Pomiaru nasilenia lęku dokonano przy użyciu polskiej adaptacji Inwentarza Stanu i Cechy Lęku (STAI).. Badane zmienne (lęk-stan i lęk-cecha) mierzono na początku i na końcu leczenia.

Wyniki:
U większości pacjentów (69% badanej grupy) nasilenie lęku-stanu na początku leczenia było wysokie, z czego u 47,4% bardzo wysokie. Nasilenie lęku-cechy na początku leczenia było wysokie u 64,7%, z czego u 50,9% bardzo wysokie. Na podstawie obliczonych wartości RCI oraz RCV (Reliable Change Index/Value) istotną zmianę w nasileniu lęku-stanu stwierdzono u 62%, w tym u 48,3% obniżenie, a u 13,8% zwiększenie nasilenia. W skali lęku–cechy istotną zmianę odnotowano u 44%, w tym u 36,2% poprawę, a u 7,8% pogorszenie. U ponad połowy badanych po zakończeniu leczenia zarówno poziom lęku-stanu, jak i lęku-cechy mieścił się w obszarze wartości średnich i niskich.

Wnioski:
U większości pacjentów leczonych z powodu zaburzeń nerwicowych i osobowości nasilenie lęku-cechy i lęku-stanu na początku terapii jest wysokie. W toku psychoterapii dochodzi do istotnej redukcji nasilenia lęku-stanu i lęku-cechy, co przejawia się zmniejszoną tendencją pacjentów do reagowania lękiem. Istotnie pogorszenie w zakresie lęku-cechy obserwuje się u co trzynastego leczonego. Polska adaptacja kwestionariusza STAI jest użytecznym narzędziem do monitorowania skuteczności procesu psychoterapii i może znaleźć zastosowanie w diagnostyce przesiewowej zaburzeń nerwicowych i osobowości.