ARTICLE
Pamięć autobiograficzna i jej znaczenie w wybranych zaburzeniach psychicznych
Więcej
Ukryj
1
Klinika Chorób Psychicznych i Zaburzeń Nerwicowych Katedry Chorób Psychicznych GUMed w Gdańsku
2
Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Nauk o Zdrowiu
3
Państwowy Szpital Dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Starogardzie Gdańskim
Data nadesłania: 04-09-2014
Data ostatniej rewizji: 10-02-2015
Data akceptacji: 10-02-2015
Data publikacji: 31-10-2016
Autor do korespondencji
Anna Rybak-Korneluk
Klinika Chorób Psychicznych i Zaburzeń Nerwicowych Katedry Chorób Psychicznych GUM w Gdańsku, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul Malczewskiego 11/6, 81-817 Sopot, Polska
Psychiatr Pol 2016;50(5):959-972
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia ogólną charakterystykę zjawiska pamięci autobiograficznej (PA), aktualną wiedzę na jej temat i opisuje dotychczas stwierdzone zniekształcenia PA w zaburzeniach psychicznych.
PA stanowi część pamięci dotyczącą osobistej przeszłości jednostki. Zawiera wspomnienia o charakterze epizodycznym i semantycznym związane z tożsamością. Wpływa na aktywność oraz konstruowanie celów, jest osadzona w doświadczeniu i emocjach człowieka, pomaga w tworzeniu planów. Prawdopodobnie ewolucyjnym znaczeniem PA jest ułatwienie zachowań ukierunkowanych na krótkoterminowy cel poprzez porównanie z poprzednimi. Ludzie z zaburzeniami PA mają niejednokrotnie trudności w funkcjonowaniu społecznym.
Zaburzenia życia uczuciowego i afektu, obecne w większości zaburzeń psychicznych będą deformowały PA. Potwierdzono to m. in. w zaburzeniach stresowych pourazowych, zaburzeniach depresyjnych, autyzmie, schizofrenii czy zespole zależności alkoholowej. Za jedno z najlepiej przebadanych nieprawidłowości PA należy uznać: nadmiernie generalne wspomnienia (niemożność przywoływania wspomnień w pełni wysyconych szczegółami), typowe dla depresji i przebłyski (mimowolne przywoływanie wspomnień silnie wysyconych treściami wzrokowo-sensorycznymi) charakterystyczne dla zaburzeń stresowych pourazowych.
Badanie zjawiska PA potencjalnie niesie wiele implikacji poznawczych jak i klinicznych. Może ułatwić przewidywanie wystąpienia epizodu depresji u osób nim zagrożonych, może pomóc w wykształceniu technik psychoterapeutycznych, co częściowo ma już miejsce, co częściowo ma już miejsce. Nieliczne badania dotyczą zmian neuroobrazowych w PA, wymagają one kontynuacji.