REVIEW
Charakterystyka osobowości wspinaczy wysokogórskich – przegląd literatury
Więcej
Ukryj
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach
2
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Psychologii
Data nadesłania: 28-06-2018
Data ostatniej rewizji: 22-10-2018
Data akceptacji: 22-10-2018
Data publikacji online: 31-12-2019
Data publikacji: 31-12-2019
Autor do korespondencji
Maria Flakus
Instytut Psychologii, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Dąbrowskiego 17a/23, 40-126 Katowice, Polska
Psychiatr Pol 2019;53(6):1397-1411
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
W artykule przedstawiono stan dotychczasowych badań nad cechami osobowości (w kontekście teorii cechowych i teorii poszukiwania doznań Zuckermana) osób uprawiających sporty wysokiego ryzyka, ze szczególnym uwzględnieniem wspinaczki wysokogórskiej i alpinizmu. W przeglądzie uwzględniono dwie perspektywy - psychologiczną (obejmującą refleksję nad niepatologicznymi cechami charakterystycznymi dla wspinaczy) oraz psychopatologiczną (odnoszącą się do badań nad możliwym wymiarem patologicznym wspomnianych cech). W kontekście teorii psychologicznych i psychopatologicznych, przeanalizowana została rola zapotrzebowania na doznania i stymulację (rozumiane jako jeden z wymiarów osobowościowych) i deficytu lęku, które łączyć można z opisywaną w literaturze osobowością typu T. Dodatkowo, liczne badania wskazują, iż w grupie tej znaczenie mogą mieć takie cechy osobowości jak: neurotyczność, ekstrawertyczność i sumienność. Refleksję tę uzupełniono o wczesne doniesienia dotyczące ewentualnych cech psychopatologicznych, znamionujących hipotetyczne zaburzenia osobowości w tej grupie. Autorzy wskazują ograniczenia dotychczasowych badań, wraz z możliwymi kierunkami ich dalszego prowadzenia, w szczególności - konieczność uwzględnienia czynników motywacyjnych, związanych z podejmowaniem aktywności sportowych wysokiego ryzyka.