ARTICLE
Nasilenie cech psychopatycznych a empatia: podejmowanie decyzji moralnych i rozpoznawanie złożonej ekspresji mimicznej
Więcej
Ukryj
1
Wydział Psychologii, Uniwersytet Humanistycznospołeczny SWPS, Warszawa
Data nadesłania: 19-02-2019
Data ostatniej rewizji: 24-11-2019
Data akceptacji: 21-04-2020
Data publikacji online: 31-12-2021
Data publikacji: 31-12-2021
Psychiatr Pol 2021;55(6):1235-1255
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Cel pracy:
Kwestia szczególnych deficytów poznawczych w psychopatii jest wciąż nierozstrzygnięta. Wiele dowodów wskazuje na problemy z empatią afektywną. Celem pracy była weryfikacja hipotezy o korelacji pomiędzy cechami psychopatii, a trudnościami w zakresie rozpoznawania złożonej ekspresji mimicznej oraz podejmowaniem decyzji moralnych bez uwzględniania aspektu potencjalnej krzywdy.
Metoda:
Zbadano 58 mężczyzn (populacja studentów i więźniów). Psychopatię oceniano za pomocą kwestionariusza PCL-R. Rozpoznanie złożonych wyrażeń emocjonalnych oceniano za pomocą narzędzia "Twarze" ze Skali Inteligencji Emocjonalnej i moralnych skłonności do unikania krzywdy ("deontologicznych") i maksymalizacji konsekwencji ("utylitarystycznych"), które mierzono za pomocą metody dysocjacji procesów.
Wyniki:
Więźniowie wykazywali braki prawidłowego rozpoznawania ekspresji, zarówno dla bodźców pozytywnych, jak i negatywnych. Więźniowie z wysokim poziomem psychopatii dodatkowo wykazywali wysoki wskaźnik błędów fałszywego rozpoznania negatywnych emocji. Grupa więźniów z wysokim poziomem psychopatii wykazała się niższą, niż grupa studentów i grupa więźniów z niskim poziomem psychopatii, skłonnością do unikania krzywdy. Wysoki poziom psychopatii wiązał się z deklaracjami, że przedstawione dylematy moralne były "łatwymi decyzjami". Różnice między grupami w skłonności do maksymalizacji konsekwencji w decyzjach moralnych nie były istotne.
Wnioski:
Wyniki potwierdzają hipotezę mówiącą o związku psychopatii z ogólnymi zaburzeniami procesów afektywnych. Cechy psychopatyczne związane są z gorszym rozpoznaniem złożonych ekspresji emocjonalnych, a dysfunkcja ta objawia się nie jako niepewność decyzji, lecz jako wysoka liczba fałszywych wskazań. Więźniowie o cechach psychopatycznych deklarują również, że dylematy moralne odnoszące się do potencjalnych ofiar wymagają "łatwych decyzji" i wykazują zmniejszoną responsywność na krzywdę. Ważnym i problematycznym elementem psychopatii wydaje się być dysfunkcjonalne działanie empatii afektywnej przy jednoczesnej nieświadomości tych dysfunkcji.