Cel pracy:
Celem badań własnych było 1). porównanie ogólnego wyniku oraz profilu DEX-S osób zdrowych i z patologią mózgu, w tym - uwzględnienie lateralizacji patologii mózgowej, oraz 2). określenie związków wyniku DEX-S z poziomem wybranych kompetencji poznawczych. Do badań zakwalifikowano 115 osób, w tym: bez patologii mózgowej (K; N=74), z uszkodzeniem lewej (LP; N=6), prawej (PP; N=12) i obydwu półkul (OP; N=23).

Metoda:
Zastosowano DEX-S, podtesty WAIS: Słownik, Cyfry wprost, wspak, test MoCa i skalę Afektu z kwestionariusza ProCog.

Wyniki:
Wynik ogólny DEX-S nie różnicował grup, jednak najwyższe przeciętne wyniki uzyskały grupy PP i OP. Odnotowano różnice międzygrupowe w wynikach jedynie kilku itemów DEX-S. Osoby z patologią prawej i obu półkul raportowały istotnie wyższe poczucie trudności wykonawczych, głównie w zakresie uwagi, podatności na dystraktory, planowania, sekwencyjnego działania oraz rozwiązywania problemów. Z kolei grupa LP uzyskała najniższy wynik DEX-S. Grupa PP uzyskała niższe wyniki w zadaniach angażujących funkcje poznawcze w porównaniu do innych pacjentów. Wszystkie grupy kliniczne różniły się pod względem wyników w testach/zadaniach do oceny wybranych funkcji poznawczych od osób zdrowych. W każdej grupie odnotowano dodatnie korelacje pomiędzy wynikiem DEX-S a poczuciem niepokoju i brak związku z wiekiem oraz incydentalne z wynikami zadań poznawczych.

Wnioski:
Wyniki sugerują zależne od lateralizacji patologii mechanizmy poczucia deficytów wykonawczych. Wysokie poczucie deficytów wykonawczych u osób z patologią prawej półkuli może być zależne od sprawności pamięci odroczonej, i może odzwierciedlać adekwatną samoocenę swoich kompetencji. Niski wynik w DEX-S grupy z patologią lewej półkuli może wynikać z obniżonej, mimo braku afazji, sprawności językowej/semantycznej nie zaś z braku wglądu w ograniczenia wykonawcze.