ARTICLE
Preferencje seksualne i związane z nimi zaburzenia: w stronę rozszerzonego modelu opisu
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Psychologii
Data nadesłania: 18-09-2017
Data ostatniej rewizji: 28-12-2017
Data akceptacji: 08-01-2018
Data publikacji online: 29-12-2018
Data publikacji: 29-12-2018
Autor do korespondencji
Monika Zielona-Jenek
Instytut Psychologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 89, 60-568 Poznań, Polska
Psychiatr Pol 2018;52(6):1063-1073
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Pojęcie preferencji seksualnych człowieka odnosi się do względnie stałych wzorców reagowania seksualnego i kierowania zachowań seksualnych ku określonym bodźcom pobudzającym, ważnym także dla satysfakcji seksualnej. Preferencje dotyczyć mogą cech obiektu, jak również samej czynności seksualnej. Diagnozowanie preferencji seksualnych odbywa się, w podstawowym zakresie, przy użyciu kryteriów zaburzeń określonych w klasyfikacjach diagnostycznych takich jak ICD-10 czy DSM 5. I choć posłużenie się tymi kryteriami pozwala na przyporządkowanie preferencji seksualnych pacjenta do obszaru zdrowia lub choroby, wydaje się jednak dalece niewystarczające do pełnego opisu możliwej złożoności indywidualnego wzorca zainteresowań seksualnych.
Celem artykułu jest przedstawienie uszczegółowionego, dymensonalnego modelu opisu preferencji seksualnych. Propozycja ta zakłada opis dwóch aspektów preferencji: aspektu treściowego, określającego indywidualną hierarchię bodźców seksualnie atrakcyjnych i awersyjnych oraz aspektu formalnego. Ten ostatni obejmuje cztery wymiary: zakres różnorodności bodźców mieszczących się we wzorcu zainteresowań seksualnych pacjenta, zmienność preferencji w czasie, spójność pomiędzy poszczególnymi komponentami reagowania na bodźce seksualne oraz wgląd we własne preferencje. Zaproponowany model ma za zadanie uzupełniać podstawowy opis preferencji seksualnych dokonywany w oparciu o obowiązujące kryteria zaburzeń. Stanowić ma narzędzie pomocne w praktyce diagnostycznej, przede wszystkim w precyzyjnym określaniu różnorodności problemów pacjentów związanych z cechami ich seksualnych zainteresowań. Może także stać się inspiracją dla nowych badań nad mniej eksplorowanymi dotąd właściwościami wzorców zainteresowań seksualnych.