Cel:
Celem badań było zbadanie repertuaru i natężenia taktyk manipulacji pacjentów neurotycznych w życiu codziennym i podczas terapii oraz zdiagnozowanie natężenia makiawelizmu u pacjentów neurotycznych.

Metoda:
Badaniami objęto 111 osób: 44 pacjentów z rozpoznaniem zaburzeń nerwicowych, 44 osób z grupy kontrolnej oraz 23 terapeutów. Taktyki manipulacji stosowane przez pacjentów mierzono metodami ankietowymi autorstwa E. Mandal i D. Kocur, a makiawelizm skalą MACH-IV M. Christiego, F. Geis.

Wyniki:
Rezultaty pokazały, że pacjenci częściej niż osoby z grupy kontrolnej byli skłonni stosować jako taktyki manipulacji: wywoływanie poczucia winy, grożenie zerwaniem relacji, samookaleczanie, a rzadziej błaganie. Natężenie skłonności do podejmowania manipulacji przez pacjentów było wyższe w życiu codziennym niż podczas terapii. Makiawelizm pacjentów dodatnio korelował ze skłonnością do stosowania taktyk manipulacji. Nie odnotowano różnic w zakresie makiawelizmu ogółem pomiędzy pacjentami a grupą kontrolną.

Wnioski:
Taktyki manipulacji pacjentów neurotycznych mają charakter chorobowy. Powiązane są z lękiem, poczuciem winy, wrogością. Skłonność do manipulacji pacjentów koreluje z makiawelizmem.