ARTICLE
Thomas Szasz: bezkompromisowy buntownik i krytyk psychiatrii
Więcej
Ukryj
1
Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu,
Katedra Nauk Społecznych i Humanistycznych
Data nadesłania: 27-05-2020
Data ostatniej rewizji: 16-07-2020
Data akceptacji: 31-07-2020
Data publikacji online: 31-08-2021
Data publikacji: 31-08-2021
Psychiatr Pol 2021;55(4):851-867
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Zmarły w roku 2012 profesor Thomas Szasz obchodziłby w kwietniu bieżącego roku swoje setne urodziny. W tym toku przypada również sześćdziesiąta rocznica publikacji jego obrazoburczej tezy o micie choroby psychicznej. Stąd, celem niniejszego tekstu jest charakterystyka najważniejszych poglądów Szasza na temat choroby psychicznej i współczesnej psychiatrii. Ukazując źródła poglądów amerykańskiego psychiatry zaprezentowane zostaną w szczególności jego rozważania dotyczące rozróżnienia między chorobą somatyczną i chorobą umysłową, postępującej medykalizacji życia codziennego, psychiatrii rozumianej jako instytucja kontroli społecznej, a także jego krytyka tzw. państwa terapeutycznego, a więc sojuszu psychiatrii i państwa. Nakreślone zostają także poglądy Szasza na temat swobody, wolności jednostki i osobistej odpowiedzialności. Nadto, prezentując główne zarzuty formułowane wobec Szasza przez jego krytyków tekst podejmuje próbę ukazania wpływu koncepcji Szasza na dzisiejszą psychiatrię i akcentuje, że pomimo zasłużonej krytyki należał on do tych myślicieli, którzy dobitnie, choć nieraz skrajnie, wyrazili najważniejsze epistemologiczne i etyczne problemy współczesnej psychiatrii, co czyni jego myśl ważną także dla współczesnej psychiatrii.