Cel pracy:
Celem pracy była analiza ekspresji trzech genów związanych z regulacją osi podwzgórze-przysadka-nadnercza (PPN): GR, HSP90 i FKBP5 u pacjentów z rozpoznaniem depresji w przebiegu choroby afektywnej jednobiegunowej (CHAJ) przed rozpoczęciem leczenia oraz po 8 tygodniach farmakoterapii. Analizowano również stężenie izoform receptora glikokortykoidowego.

Metoda:
Badano 30 pacjentek (18–60 lat) z depresją w przebiegu CHAJ rozpoznaną w oparciu o kwestionariusz SCID wg kryteriów DMS-IV. Do leczenia zastosowano jeden z dwóch leków: sertralinę lub wenlafaksynę.Nasilenie depresji oceniono na podstawie skali Hamiltona HDRS. Po 8 tygodniach leczenia wykonano te same badania kliniczne i molekularne. U wszystkich pacjentek wykonano test hamowania deksametazonem (DST). Z krwi obwodowej wyizolowano mRNA do oceny ekspresji genów metodą PCR w czasie rzeczywistym z użyciem sond typu TaqMan. Wykonano również oznaczenie stężenia izoform GR (α i β) w surowicy krwi metodą ELISA. Analizę statystyczną wykonano w programie Statistica v.12.0.

Wyniki:
Nieprawidłowe stężenie kortyzolu zaobserwowano jedynie u 20% pacjentek. Zaburzone działanie osi PPN wykazano u 10% pacjentek. U wszystkich pacjentek zaobserwowano znaczącą poprawę kliniczną po 8 tygodniach farmakoterapii. Prawie wszystkie badane wykazały pełną remisję objawów po zastosowaniu farmakoterapii. Zaobserwowano istotną umiarkowaną korelację między stężeniem kortyzolu po DST przed rozpoczęciem terapii a stężeniem kortyzolu po 8 tygodniach terapii (r2=0,44). Wyniki nie wykazały istotnych różnic w ekspresji trzech badanych genów po 8 tygodniach terapii w porównaniu z ekspresją ocenianą przed rozpoczęciem terapii. Analiza ELISA wykazała, że stężenie izoformy α zmniejsza się po terapii farmakologicznej, niezależnie od stosowanego leku.

Wnioski:
Uzyskane wyniki nie wskazują na istotne zmiany ekspresji genów związanych z działaniem osi stresu w trakcie terapii przeciwdepresyjnej.