ARTICLE
Znaczenie czynników genetycznych oraz przed- i okołoporodowych w etiologii zaburzeń ze spektrum autyzmu – wskazania do konsultacji genetycznej
Więcej
Ukryj
1
Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży IPiN w Warszawie
2
Uniwersytet SWPS, Wydział Zamiejscowy w Poznaniu
3
Poradnia Zaburzeń Komunikowania Kliniki Audiologii i Foniatrii, Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach
5
Klinika Psychiatrii i Psychoterapii ŚUM w Katowicach
7
Katedra Psychologii Rehabilitacyjnej Uniwersytetu Warszawskiego
8
Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży UM w Poznaniu
9
Klinika Chorób Metabolicznych, Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie
10
Poradnia Genetyczna Medgen w Warszawie
11
Poradnia Genetyczna Mastermed w Białymstoku
12
Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego WUM
13
Centrum Terapii Autyzmu SOTIS w Warszawie
14
Zakład Pedagogiki Specjalnej UAM w Poznaniu
15
Fundacja Synapsis w Warszawie
Data nadesłania: 06-01-2015
Data ostatniej rewizji: 28-04-2015
Data akceptacji: 03-05-2015
Data publikacji: 08-06-2016
Autor do korespondencji
Filip Rybakowski
Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa, Polska
Psychiatr Pol 2016;50(3):543-554
SŁOWA KLUCZOWE
DZIEDZINY
STRESZCZENIE
Zaburzenia ze spektrum autyzmu (Autism Spectrum Disorders- ASD) są spowodowane zaburzeniami wczesnych faz rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i zwykle są rozpoznawane w pierwszych latach życia. Pomimo wspólnych cech takich jak upośledzenie rozwoju społeczno-komunikacyjnego oraz stereotypowe zachowania posiadają zróżnicowany przebieg i obraz kliniczny. Do najważniejszych czynników etiologicznych należą geny i czynniki środowiskowe działające w okresie prenatalnym, perinatalnym i noworodkowym. Wskazuje się na rolę rzadko występujących wariantów genetycznych o dużej sile oddziaływania np. zmienności liczby powtórzeń w genach odpowiedzialnych za architekturę synaps i połączeń międzysynaptycznych. Postuluje się również udział występujących często wariantów o niewielkiej sile oddziaływania, w tym m.in. polimorfizmów w genach kodujących białka układu peptydów prospołecznych – oksytocyny i wazopresyny. Spośród środowiskowych czynników ryzyka wymienia się szkodliwe oddziaływania w czasie ciąży i porodu, choć do tej pory nie potwierdzono ich swoistego znaczenia, a niekiedy wskazuje się, że również niektóre z nich mogą wynikać pierwotnie z przyczyn genetycznych. W niektórych przypadkach, zwłaszcza z zaburzeniami towarzyszącymi– niepełnosprawnością intelektualną, padaczką i dysmorfiami- wskazuje się na celowość szczegółowej diagnostyki molekularnej, która obecnie może przyczynić się do wykrycia genetycznego podłoża zaburzenia w około 20% przypadków.