Pomimo ponad 100-letniej historii badań nad schizofrenią, jej etiologia nadal nie została w pełni wyjaśniona, co może wynikać ze znacznej heterogenności zarówno w zakresie jej przebiegu, jak i etiopatogenezy. Jednym z najlepiej udowodnionych mechanizmów pośredniczących w rozwoju schizofrenii są reakcje immunologiczno-zapalne, których źródła w ostatnim czasie upatruje się w zaburzeniach funkcjonowania osi jelitowo-mózgowej oraz patologicznych procesach zachodzących w jelitach. W artykule stanowiącym przegląd literatury dotyczącej tej tematyki, przedstawiono znaczenie dla rozwoju schizofrenii poszczególnych czynników mających wpływ na funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej, tj. 1. mikrobiomu jelitowego (mikrobioty jelitowej), 2. zespół przesiąkliwego jelita (leaky gut syndrome), 3. nadwrażliwości na antygeny pokarmowe, w tym na gluten oraz kazeinę mleka krowiego. Wyniki badań wydają się bardzo obiecujące i wskazują na możliwość uzyskania poprawy stanu klinicznego u części pacjentów z rozpoznaniem schizofrenii poprzez modyfikację diety, stosowanie probiotyków, czy też wdrożenie terapii antybiotykami z określonych grup terapeutycznych. Potrzebne są jednak dalsze badania dotyczące powiązań pomiędzy mikrobiomem jelitowym oraz funkcjonowaniem jelit, jako elementami pośredniczącymi w aktywacji układu immunologicznego, a rozwojem i dalszym przebiegiem schizofrenii.